Hvað er yoga í stuttu máli?

 – Hvað er yoga í stuttu máli?
Yoga er jafnan aðgreint í þrjú stig og ég get lýst hinum tveim fyrstu í örstuttu máli. Það má segja að aðeins hið fyrsta þessara stiga sé þekkt á Vesturlöndum, og getum við nefnt það hugrækt.

Á sanskrít er þetta fyrsta stig yoga nefnt chitta bhavana. Í upphafi hinnar fornu yogabókar, sem jafnan kallast Yogasútrur Patanjalis, segir um þetta fyrsta stig eitthvað á þessa leið: "Yoga er það að ná valdi yfir myndun hugsana í huganum, og þegar því valdi er náð verður maðurinn var við sjálfan sig eins og hann er." Þetta er framkvæmt með æfingum með athyglina.

 Máttar-yoga
Það er útbreiddur misskilningur að árangur í æfingum sé sama og andlegur þroski. Einhver gæti verið búinn að fást við æfingar sem þessar áratugum saman, en það þarf ekki að þýða að hann hafi meiri andlegan þroska en sá sem aldrei hefur iðkað hugrækt. Fólki gengur afar misjafnlega að ná tökum á þessum æfingum, en það segir ekkert um andlegan þroska þess – sumir detta strax inn í þetta, en aðrir eru árum saman að ná tökum á því og gengur svo miklu betur þegar frammí sækir. Nú, þegar maður hefur náð þessu valdi – hvort og hvernig hugsanir myndast í huga manns, þá er til í dæminu að hefja annað stig yoga sem kallað er ýmsum nöfnum.

Algengast mun þó vera að kalla þetta annað stig yoga sakta-yoga, sem þýðir máttar-yoga, eða jnana-yoga, sem þýðir visku-yoga. Þetta annað yoga-stig er dulið – þær æfingar sem iðkaðar eru fær enginn að nálgast nema hann sé búinn að fara alveg í gegnum fyrsta stigið, og það er einmitt þetta annað stig yoga sem m.a. er verið að útskýra í Tantra-bókunum. Með þessum æfingum verða róttækar breytingar á sálrænni gerð mannsins, og þær er ekki óhætt að hafa um hönd fyrr en eftir hæfilegan undirbúning. Slík iðkun stefnir að viðvarandi hugljómun: sahaja-nir-vikalpa-samadhi.

 

Brot úr viðtali við Sigvalda Hjálmarsson