Every Grain Of Sand

 

Every Grain Of Sand

 

In the time of my confession, in the hour of my deepest need
When the pool of tears beneath my feet flood every newborn seed
There's a dyin' voice within me reaching out somewhere,
Toiling in the danger and in the morals of despair.

 

Don't have the inclination to look back on any mistake,
Like Cain, I now behold this chain of events that I must break.
In the fury of the moment I can see the Master's hand
In every leaf that trembles, in every grain of sand.

 

Bob Dylan - Every Grain Of Sand

Sigvaldi Hjálmarsson á Facebook

Öll innri gerð mannsins er hljómkviða, víbrasjón sem sannarlega má greina sem óma. Hið týnda orð í ýmissi dulspeki fyrr og síðar er hljómur eða ómur. Þetta týnda orð er máttarpunkturinn þaðan sem mannslíkaminn, innri og ytri, er sunginn. Má ég endurtaka; punkturinn sem mannslíkaminn er sunginn frá. -- Mannslíkaminn, innri og ytri er helst þannig til orðinn eins og hann sé sunginn. Þessi punktur er við neðri enda mænunnar í manninum en það er unnt að færa hann upp í þann punkt sem er á móti miðju brjósti og sá punktur kallast anahata sem þýðir bókstaflega útlagt sjálfvakinn ómur.
Þegar þangað er komið breytist þessi hljómkviða í einstaklega ljúfan óm; sumir skynja þetta sem ljós, eða óskaplega elskulega tilfinningu sem fyllir allt brjóstið. Þar með er persónulegt líf mannsins gerbreytt. Mér er fortalið að þetta sé framtíðarstig í mannsþróuninni. Þá verður maðurinn hættur að vera hálfur maður og hálfur dýr eins og hann er núna ef hann er ekki meira en hálfur dýr núna -- og orðinn maður, þungamiðja sem áður var við neðri enda mænunnar er nú færð upp í brjóstið.
   Hvernig er sálarástandið? Það er hljóður hugur með mystískum glömpum -- í gamla daga útskýrt sem hin fyrsta vígsla -- mystískri reynslu, sem því miður kemur oftast sem glampi og með dálitlu af dularskyni breytist allt umhverfi mannsins í eins konar hljóða sinfóníu. Vetrarnóttin verður sinfónía, sólarlagið verður sinfónía og hin heiða bjarta sumarnótt á Íslandi líka. Og vera má að í þeirri hljómsveit sem þar leikur sé einleikur á hörpu, hörpu hjartans.
   Hvert einasta atriði sem komið hefur fram í þessu erindi er lýsing á reynslu, ekki minni reynslu allt saman því miður; lýsing á reynslu margra. Veruleikinn er vanalega meira ævintýri en ævintýrið.

 

Sigvaldi Hjálmarsson - brot af erindi sem flutt var árið 1980

Nú er hægt að gerast áskrifandi af erindum Sigvalda Hjálmarssonar á Facebook. Smellið hér.

 

How should those who enter the path apply their minds?

 

It has been asked, "How should those who enter the path apply their minds?" All things are originally uncreated And presently undying. Just let your mind be free; You don't have to restrain it. See directly and hear directly; Come directly and go directly. When you must go, Then go. When you must stay, Then stay. This is the true path. A scripture says, "Conditional existence is the site of enlightenment, insofar as you know it as it really is."   Niu-t'ou Hui-chung (683-769)

Kriya Yoga námskeið í mars

 

Kriya Yoga námskeið í mars

Í mars á næsta ári kemur Swami Mangalananda Giri til landsins og kennir kriya yoga.  Námskeiðið verður auglýst nánar þegar nær dregur.

 

www.kriyayoga.is

 

www.kriya.org

Viltu læra aðferðir til þess að uppgötva og efla þína eigin hæfileika enn betur?

 

Viltu læra aðferðir til þess að uppgötva og efla þína eigin hæfileika enn betur?

 

Viltu kynnast því hvað í þér býr og hvernig þú getur nýtt það betur, þér og öðrum til skilvirkari árangurs?

Viltu finna hugarró innra með þér og kynnast þínu innra sjálfi og hver þú raunverulega ert?

Viltu upplifa sanna djúpslökun (á alpha/theta-tíðni) og fá eigin reynslu af því hvað það hefur í för með sér fyrir þig?

Viltu auka allverulega við andlega skynjun þína, innsæi, upplýsingaöflun, orkunæmni, vellíðan og sjálfstraust?

Viltu efla þig sem persónu, sem mannveru, sem foreldri, sem meðhöndlunaraðila, sem heilara, sem ljósbera?

Viltu taka stærri skref í áttina að því að láta markmið þín rætast? Hefurðu löngun til þess að hjálpa öðrum?

Okkar markmið er að deila með þér aðferðum, þekkingu, reynslu og upplifunum til þess að auðvelda þér að nálgast það sem þú sækist eftir.

 

 

Sjá http://www.ljosmidlun.is/ljosmidlun/  

 

 

Dagskrá Guðspekifélagsins um helgina

 

Föstudaginn 23. október kl. 20:30. Einar Einarsson: Osiris og Isis


Laugardaginn 24. október kl. 15:30. Þorsteinn Yraola: Andleg hefð og menning
Indlands.

  

Á laugardögum er hugleiðing kl. 14:00 eftir það, eða kl. 14:30, er farið yfir fræðsluefni frá Sigvalda Hjálmarssyni í umsjá Birgis Bjarnasonar

 

 

 

 

www.gudspekifelagid.is

Nútíma eðlisfræði og austræn heimssýn

 

Nútíma eðlisfræði og austræn heimssýn

Undirstöðujafnvægi í náttúrunni er ekki kyrrstaða heldur kvikt jafnvægi


NÚTÍMA eðlisfræði hefur haft mjög mikil áhrif á heimspekilega hugsun vegna þess að hún hefur leitt í ljós óvæntar takmarkanir á viðteknum hugmyndum og valdið því að róttækrar endurskoðunar á grundvallarhugmyndum er þörf. Hugmyndir um efnið í öreindaeðlisfræði eru til dæmis gjörólíkar hinu efniskennda í hefðbundinni eðlisfræði og hið sama gildir gagnvart hugmyndum um rúm, tíma og orsakasamband. Samt skipta þessar hugmyndir grundvallarmáli í sýn okkar á heiminn umhverfis okkur og þegar þær breytast á svo róttækan hátt tekur gjörvöll heimssýn okkar breytingum.
Síðustu áratugi hafa eðlisfræðingar og heimspekingar rætt mjög um þær breytingar á heimssýn okkar sem komið hafa fram með nútíma eðlisfræði en mjög sjaldan hefur því verið veitt athygli að þetta virðist allt stefna í sömu átt, í átt að heimssýn sem líkist því sem haldið er fram í austrænni heimspeki.
Með "austrænni heimspeki" á ég við hinar trúarlegu heimspekikenningar Austurlanda fjær svo sem hindúisma, búddhisma og taóisma. Enda þótt þetta nái yfir gríðarlegan fjölda flókinna andlegra reglna og heimspekikerfa grundvallast heimssýn þeirra á því sama. Þessi sýn er ekki einskorðuð við Austurlönd heldur gætir hennar á einhvern hátt í öllum heimspekikenningum sem byggja á dulspeki. Ég gæti því orðað rök mín á almennari hátt með því að segja að nútíma eðlisfræði leiði okkur að þeirri heimssýn sem líkist því sem dulspeki og siðir allra alda hafa haldið fram.
Finna má áberandi hliðstæðu við nútíma eðlisfræði ekki aðeins í Vedabókum hindúismans, í I Ching eða í búddhískum sútrum heldur einnig í kenningabrotum Heraklítusar, í súfisma og kenningum Gurdijieffs. Munurinn á austrænni og vestrænni dulspeki er sá að dulspekikenningar hafa alltaf verið jaðarfræði á Vesturlöndum en skipt meginmáli í austrænum heimspekilegum og trúarlegum þankagangi.
Til þess að einfalda málið mun ég því tala um "austræna heimssýn" og bera hana saman við þá heimssýn sem sprettur fram af nútíma eðlisfræði.

Austræn heimssýn og vestræn

Áður en ég ber þetta saman ætla ég að drepa stuttlega á aðalþættina í austrænni heimssýn og sýna þannig andstæðuna við venjubundið, vélrænt sjónarhorn hefðbundinnar eðlisfræði sem var ríkjandi í allri vísindahugsun frá seinni hluta sautjándu aldar og fram undir lok þeirrar nítjándu. Það byggðist á tvíhyggjunni milli anda og efnis sem leyfði vísindamönnum að meðhöndla efnið sem dautt og algjörlega aðskilið frá þeim sjálfum og að líta á efnisheiminn sem margfeldi mismunandi hluta sem safnað hefði verið saman í risastóra vél.
Í mótsetningu við þetta vélræna viðhorf er austræn heimssýn lífræn. Austræn dulhyggja lítur á alla hluti og fyrirbæri sem innbyrðis skylda og tengda og að þeir séu aðeins mismunandi myndbirting hins sama algjöra veruleika. Tilhneiging okkar til að skipta hinni skynjuðu veröld í einstaklinga og aðskilda hluti og að finnast við sjálf vera einangraðir einstaklingar í þessari veröld er álitin villusýn sem stafar frá huga okkar sem allt vill mæla og skilgreina. Greining náttúrunnar í aðskilda hluta er auðvitað nytsöm og nauðsynleg í hversdagslegu amstri en hún er ekki grundvallarmælikvarði á raunveruleikann. Austræn sýn lítur á alla hluti sem fljótandi og síbreytilega. Austræn heimssýn er því alltaf tilbreytingarrík og álítur tíma og breytingar aðalatriðið. Hún lítur á alheiminn sem óskiptanlegan veruleika sem er á sífelldri hreyfingu, lifandi, lífrænn, andlegur og efnislegur á sama tíma. Ég ætla nú að reyna að sýna hvernig megindrættir þessarar myndar birtast í nútíma eðlisfræði.

Tilkoma skammtafræðinnar

Í upphafi þessarar aldar, þegar verið var að rannsaka frumeindir í tilraunaskyni, komu fram áhrifamiklar og algjörlega óvæntar niðurstöður. Í ljós kom að í frumeindunum, sem álitnar höfðu verið harðar og gegnheilar allt frá fornöld, voru víðáttumikil tóm svæði þar sem örsmáir hlutir -- rafeindir -- snerust um kjarna. Þegar skammtafræðin -- sem er kenningalegur grundvöllur atómfræðanna -- kom fram eftir 1920, varð ljóst að öreindir, þ.e.a.s. rafeindir og róteindir og nifteindir í kjarna, líktust í engu hinu gegnheila efni hefðbundinnar eðlisfræði. Öreindir efnisins eiga sér mjög óhlutstæða tilveru. Eftir því hvernig við skoðum þær birtast þær stundum sem hlutkenndar og stundum sem bylgjur. Þessi tvískipta ásýnd efnisins kom algjörlega á óvart þar sem ímynd bylgju sem alltaf breiðist um rúmið er algjörlega andstæð hlutkenndri einingu sem krefst fastrar staðsetningar.
Úr mótsögnunum sem virtust vera í þessu leystist á algjörlega óvæntan hátt og það varð visst áfall fyrir undirstöður hinnar vélrænu heimssýnar og hugmynda um raunveruleika efnisins. Á öreindasviðinu virðist efnið ekki vera til með vissu á tilteknum stöðum, heldur sýnir það "tilhneigingu til að vera til". Í skammtafræðinni er talað um þessar tilhneigingar sem líkindi og að samsvarandi stærðfræðilegir skammtar taki á sig bylgjuform. Þess vegna geti fastir hlutir verið bylgjur á sama tíma. Þetta eru ekki "raunverulegar" þrívíðar bylgjur eins og hljóð- eða vatnsbylgjur. Þetta eru "líkindabylgjur", óhlutbundnir stærðfræðilegir skammtar með alla eiginleika sem einkenna bylgjur sem vísa til líkinda á að finna agnirnar á sérstökum stöðum í rúminu á sérstökum tímum.
Þannig að á frumeindasviðinu leysist hið fasta efni hefðbundinnar eðlisfræði upp í líkindalegt bylgjumynstur. En þetta virðist mótsagnakennt. Hvernig getur efnisheimurinn verið fólginn í líkindum? Ja, í ljós kemur að þetta mynstur sýnir á endanum ekki líkindi til hluta heldur fremur líkindi til tengsla. Eftir nákvæma sundurgreiningu og athugun á sviði öreindaeðlisfræði kemur í ljós að öreindirnar hafa enga merkingu sem einangraðar eindir heldur verða aðeins skildar sem samsvörun milli undirbúnings rannsóknar og eftirfarandi mælinga.

Heildarvefur alheims

Skammtafræðin leiðir þannig í ljós grundvallareinleika alheimsins. Hún sýnir að við getum ekki leyst heiminn upp í smæstu einingar með sjálfstæða tilveru. Þegar við þrengjum okkur inn í efnið sýnir náttúran okkur engar einangraðar fastar einingar heldur birtist fremur sem flókinn tengslavefur hinna ýmsu hluta sameinaðrar heildar. Með orðum Werners Heisenbergs:
Heimurinn birtist þannig sem flókinn vefur atvika þar sem hin ýmsu tengsl skiptast á, skarast eða sameinast og ákvarða þar með samsetningu heildarinnar.
Það er samt sem áður á þennan hátt sem austrænir dulspekingar skynja heiminn og þeir tjá oft reynslu sína með svipuðum orðum og frumeindaeðlisfræðingarnir. Sjáið til dæmis eftirfarandi tilvitnun í tíbeska búddhistann Govinda Lama:
Ytri og innri veröld eru því (fyrir búddhistanum) aðeins tvær hliðar á sama vefnaðinum þar sem þræðir allra afla og atvika, öll form meðvitundar og skynjana eru ofin í óskiptanlegt net endalausra innbyrðis tengsla.
Þessi orð Govinda Lama draga fram önnur atriði sem eru afar þýðingarmikil bæði í nútíma eðlisfræði og austrænni heimspeki. Mannlegi skoðandinn og meðvitund hans eru alltaf innan hinna alheimslegu innri tengsla á áhrifaríkan hátt. Í skammtafræðinni er aðeins hægt að skilja frumeinda"agnirnar" með tilliti til samvirkni milli framvindu undirbúnings og mælinga og lok þessarar framvindu verða alltaf í meðvitund hins mannlega rannsakanda. Grundvallareinkenni skammtafræðinnar eru þau að mannlegur skoðandi er ekki aðeins nauðsynlegur til að athuga eiginleika frumeindaragnarinnar heldur einnig til að skýrgreina þá. Í frumeindaeðlisfræðinni getum við ekki talað um náttúruna án þess að tala á sama tíma um okkur sjálf. Með orðum Heisenbergs:
Náttúruvísindin lýsa ekki aðeins náttúrunni og útskýra hana; þau eru hluti samspils náttúrunnar og okkar sjálfra.
Vegna þessa getur vísindamaðurinn ekki leikið hlutverk hins aðskilda hlutlausa rannsakanda í nútíma eðlisfræði, heldur er hann samofinn þeirri veröld sem hann rannsakar.
John Wheeler lítur á það hvernig rannsakandinn samvefst verkefninu sem þýðingarmesta atriðið í skammtafræðinni og stingur þess vegna upp á að setja orðið "þátttakandi" í stað "rannsakandi". Þetta er aftur á móti hugmynd sem er vel kunn öllum dulspekinemum. "Helgri þekkingu", sem svo er kölluð í Upanishödunum, verður ekki aðeins náð með athugunum heldur með fullri þátttöku í allri tilveru manns. Þetta tal um þátttakandann er því sameiginlegt dulspekivenjum Austurlanda fjær.

Hinn hverfuli dans efnisins

(Sú staðreynd að efnið birtist sem agnir og sem bylgjur á frumeindasviðinu gefur ekki aðeins til kynna innbyrðis grundvallartengsl allra fyrirbæra heldur einnig mjög undarlega hegðun öreindanna. Í hvert sinn sem þær takmarkast við eitthvert svið í rúminu bregðast þær við með því að fara að snúast í hringi. Eftir því sem rýmið er minna því hraðar þyrlast þær. Þetta eru dæmigerð "skammtaáhrif", þættir í öreindaveröldinni sem er ómælanleg -- eftir því sem rýmið er minna því hraðar fer ögnin.
Þetta gefur samt sem áður til kynna að frumeinda- og öreindaefnið er í rauninni "eirðarlaust".)
Flestar kjarnaeindir eru bundnar í mynstur sameinda, frumeinda og kjarna og eru alltaf á hreyfingu. Samkvæmt skammtafræðinni er efnið aldrei kyrrt en alltaf á hreyfingu. Því nánar sem við skoðum það því betur kemur hreyfingin í ljós: Sameindirnar sveiflast í hlutfalli við hitastig efnisins. Rafeindir þyrlast um innan í frumeindunum og í kjarnanum snúast róteindir og nifteindir með feikna hraða. Nútíma eðlisfræði lýsir því efninu alls ekki sem aðgerðarlausu heldur sé það í stöðugum dansi og sveiflum og hrynjandi þess ráðist af uppbyggingu sameinda, frumeinda og kjarna. Best sést hvað þetta líkist anda austræns hugsunarháttar með því að vitna í taóískan texta:
Kyrrðin í kyrrðinni er ekki raunveruleg kyrrð.
Aðeins þegar hreyfing kyrrist getur andleg hrynjandi birst, sú sem gegnsýrir himin og jörð.
Í augum taóistanna er raunveruleg kyrrð kyrrð hreyfingar -- eða á óskáldlegra máli -- undirstöðujafnvægi í náttúrunni er ekki kyrrstaða heldur kvikt jafnvægi. Og þetta eru einmitt þau skilaboð sem við fáum frá skammtafræðinni.
Þá er komið að annarri aðalkenningu nútíma eðlisfræðinnar, afstæðiskenningunni.

Áhrif afstæðiskenninga Einsteins

Afstæðiskenning Einsteins hafði í för með sér áhrifamikla breytingu á hugmyndum okkar um tíma og rúm. Hún sýndi að rúmið er ekki þrívítt og tíminn er ekki aðskilin eining. Þetta er mjög tengt og myndar fjórvíða samfellu sem kallast "rúm-tími". Í afstæðiskenningunni getum við þess vegna aldrei talað um rúm án þess að tala um tíma og heldur ekki um tíma án þess að vera einnig að tala um rúm.
Þessi þróun hefur haft mikil áhrif á mynd okkar af efninu og neytt okkur til að breyta verulega hugmyndum okkar um efnisögn. Í lýsingu okkar á öreindaheiminum renna rúm og tími saman samkvæmt afstæðiskenningunni í fjórvíða samfellu og þetta þýðir að við verðum að sjá efnisagnirnar fyrir okkur sem fjórvíðar einingar í rúm-tíma. Form þeirra eru því form í tíma og rúmi. Agnirnar eru kvik mynstur með ásýnd bæði tíma og rúms. Rúmásýnd þeirra verður til þess að þær birtast sem hlutir en tímaásýnd þeirra verður til þess að þær birtast sem framvinda. Afstæðiskenningin verður þannig til að gefa efnasamsetningu sanna lifandi ásýnd. Hún sýnir að hlutir öreindaheimsins eru ekki aðeins virkir með því að hreyfast mjög hratt. Þeir eru framvinda í sjálfu sér. Tilvera efnisins og virkni þess verða ekki aðskilin. Þetta eru aðeins mismunandi ásýndir veruleikans í tímarúmi öreindaheimsins.
Austrænir dulspekingar vissu sannarlega ekkert um afstæðiskenninguna en þeir skynjuðu á einhvern hátt rúm-tíma-eðli raunveruleikans þar sem flestar hugsanir þeirra, ímyndanir og goðsagnir halda því fram að tími og breyting séu frumatriði. Maya -- kenning hindúanna sér til dæmis öll form í heiminum sem fljótandi og síbreytileg og það sama kemur fram í kínverskri heimspeki. Kínverjar álitu flóð og breytingu innsta kjarna alheimsins. Hugtakið algjör kyrrð fannst alls ekki í heimspeki þeirra og þeir litu á alla hluti aðeins sem stig í einni mikilli alheimslegri framvindu sem þeir kölluðu taó. Þetta eru grundvallarhugmyndir í I Ching -- sem er ein undirstaðan í kínverskri hugsun -- og nafnið þýðir í raun "Bók breytinganna". Búddhistum er einnig vel kunnugt hið kvika eðli efnisins. Þannig skrifar D.T. Suzuki í einni af bókum búddhista:
Búddhistar skynja hlut sem atvik, ekki sem hlut eða efni.
Þessar tvær grundvallarkenningar nútíma eðlisfræði leiða þannig í ljós aðalþættina í austrænni heimssýn. Skammtafræðin hefur numið úr gildi hugmyndina um að hlutir séu aðskildir í grundvallaratriðum og komið fram með hugmyndina um þátttakandann í stað skoðandans og fundist nauðsynlegt að fella mannlega meðvitund inn í heimslýsinguna. Hún er farin að sjá alheiminn sem innbyrðis tengdan samskiptavef og að þætti hans sé ekki hægt að skilgreina öðruvísi en með tengslum þeirra við heildina. Segja má að afstæðiskenningin hafi fært líf í alheimsvefinn með því að leiða í ljós hið innra kvika eðli hans með því að sýna að virknin er innsta eðli tilveru hans.
Rannsóknir eðlisfræðinga beinast nú m.a. að því að sameina skammtafræðina og afstæðiskenninguna í fullkomna kenningu um öreindaheiminn. Enn hefur okkur ekki tekist að forma slíka fullkomna kenningu en við eigum nokkur kenningabrot eða "líkön" sem lýsa vissum atriðum öreindafyrirbæra mjög vel. Grunnhugmyndir flestra þessara líkana sýna sláandi líkingar með austrænni heimssýn og ég trúi því að þessi líkindi verði stöðugt augljósari eftir því sem við komumst lengra í rannsóknum okkar á öreindaheiminum.

 

Fritjof Capra

AMÞ þýddi úr Vedanta. Tekið úr Ganglera. Sjá fleiri greinar: http://www.ismennt.is/not/birgirb/fra90.html#B

Fékk hjartastopp í World Class og dó fjórum sinnum - Hlustið á reynslu hans

 

Fékk hjartastopp í World Class og dó fjórum sinnum

- Hlusta á reynslu hans

 

 

Dagskrá Guðspekifélagsins um helgina

 

Föstudaginn 16. október  kl. 20:30 heldur Þórarinn Þórarinsson erindi: Meira um þinghald á Þingvöllum til forna, í húsi félagsins, Ingólfsstræti 22.   

Laugardaginn 17. október: kl. 14:00 er hugleiðing. kl. 14:30 fræðsluefni Sigvalda í umsjá Birgis Bjarnasonar.   

Kl. 15:00: Opið hús og Kl. 15:30 heldur Árni Reynisson erindi: Stjarnvísi í Eddum og Björn læknir Jónsson.    

www.gudspekifelagid.is

 

Yoga og mystísk fræði - Brot úr viðtali við Sigvalda Hjálmarsson

Yoga og mystísk fræði: Ég er einfaldlega fæddur með þessum ósköpum– rætt við Sigvalda Hjálmarsson rithöfund um yoga og mystísk fræði

 

Yoga. Zen-Búddhismi. Tantra. Allar hillur eru þéttskipaðar bókum um mystísk fræði, hnausþykkir doðrantar, heildarútgáfur í mörgum bindum og aragrúi af einstökum bókum. Þarna eru yogabækur, bækur um alkemíu, töfra og hugleiðingu, en blaðsíðurnar skipta sjálfsagt tugum þúsunda. Sigvaldi bendir mér á feiknamikið ritsafn, sem samanstendur af um tuttugu hnausþykkum bindum.

 Púrönur

Vestrænir menn hafa ekki kynnt sér nema brot af því sem skrifað hefur verið á Indlandi. Þetta er til að mynda heildarútgáfa af Púrönunum sem á að verða 50 bindi, en aðeins 21 er komið út. Það eru til ókjör af óprentuðum handritum þar í landi – yfirleitt eru þau rituð á pálmablöð og ill-aðgengileg, því leturgerðirnar eru ótal margar. Mest af þessu eru trúarrit og hugleiðingar um andleg mál, rituð á ýmsum tungum, sem flestar eru þó runnar af einni rót, sanskrít.

 

 

– Er þetta þá nokkuð annað en trúarvella og gamlar goðsagnir?
Ekki í þeim skilningi sem þú leggur í orðin, en auðvitað er trúarlegt ívaf í flestum þessara bóka. Þessi rit koma ókunnugum fyrir sjónir sem goðsögur og ekki annað, þótt þau séu meira. Það gildir nefnilega að nokkru leyti um Púrönurnar og alveg sérstaklega um tantra-fræðin að maður verður að kunna skil á míþólógískum viðhorfum höfundanna til að skilja hvað þeir eru að fara. Þessar bækur eru sumsé skrifaðar á eins konar dulmáli, og til þess að fá aðgang að efni þeirra verður maður að hafa ákveðna lykla; hafirðu þessa lykla sérðu efni þeirra alveg í nýju ljósi. Það hefur engin almenn stúdía verið gerð á þessum bókmenntum hér á Vesturlöndum og þeim verið lítill gaumur gefinn.

 Chitta bhavana

En hvers vegna eru höfundarnir að læðupokast með efni bókanna á þennan hátt – hvers vegna tjá þeir ekki meiningu sína skýrt og skilmerkilega?
Þeir hafa gjarnan viljað dylja sumt af þessu, það er ekki ætlað hverjum sem er. Þess vegna er ómögulegt að stúdera tantrabókmenntir nema vera vígður inn á æðra stig yoga-iðkunar. Efni þessara bóka varðar sálarlíf mannsins og á ekki erindi til annarra en þeirra sem stunda hugrækt í fullri alvöru og hafa náð tilteknum árangri. Sumt í þessum bókum er þó almennara og hægt að skilja án þess að þekkja nokkuð að ráði til yoga-iðkana.

 

 – Hvað er yoga í stuttu máli?
Yoga er jafnan aðgreint í þrjú stig og ég get lýst hinum tveim fyrstu í örstuttu máli. Það má segja að aðeins hið fyrsta þessara stiga sé þekkt á Vesturlöndum, og getum við nefnt það hugrækt.

Á sanskrít er þetta fyrsta stig yoga nefnt chitta bhavana. Í upphafi hinnar fornu yogabókar, sem jafnan kallast Yogasútrur Patanjalis, segir um þetta fyrsta stig eitthvað á þessa leið: "Yoga er það að ná valdi yfir myndun hugsana í huganum, og þegar því valdi er náð verður maðurinn var við sjálfan sig eins og hann er." Þetta er framkvæmt með æfingum með athyglina.

 Máttar-yoga
Það er útbreiddur misskilningur að árangur í æfingum sé sama og andlegur þroski. Einhver gæti verið búinn að fást við æfingar sem þessar áratugum saman, en það þarf ekki að þýða að hann hafi meiri andlegan þroska en sá sem aldrei hefur iðkað hugrækt. Fólki gengur afar misjafnlega að ná tökum á þessum æfingum, en það segir ekkert um andlegan þroska þess – sumir detta strax inn í þetta, en aðrir eru árum saman að ná tökum á því og gengur svo miklu betur þegar frammí sækir. Nú, þegar maður hefur náð þessu valdi – hvort og hvernig hugsanir myndast í huga manns, þá er til í dæminu að hefja annað stig yoga sem kallað er ýmsum nöfnum.

Algengast mun þó vera að kalla þetta annað stig yoga sakta-yoga, sem þýðir máttar-yoga, eða jnana-yoga, sem þýðir visku-yoga. Þetta annað yoga-stig er dulið – þær æfingar sem iðkaðar eru fær enginn að nálgast nema hann sé búinn að fara alveg í gegnum fyrsta stigið, og það er einmitt þetta annað stig yoga sem m.a. er verið að útskýra í Tantra-bókunum. Með þessum æfingum verða róttækar breytingar á sálrænni gerð mannsins, og þær er ekki óhætt að hafa um hönd fyrr en eftir hæfilegan undirbúning. Slík iðkun stefnir að viðvarandi hugljómun: sahaja-nir-vikalpa-samadhi.

 Ferð um framandi land
– En er þetta nokkuð annað en vitleysa og hjátrú? Hvernig getur maður verið viss um að þetta skili árangri ?

Þetta er ágæt spurning, því það getur maður einfaldlega ekki vitað. Yoga-iðkun er eins og ferð um framandi land, sem maður hefur aldrei fyrr augum litið og vegvísarnir eru ekki margir. Það er þess vegna sem yogar eða yoga-kennarar . . .

  

Viðtalið birtist í heild í rafbókinni Þættir um dulræn efni sjá Rafbækur & rafrit

 

 

 

Viðtal: Bragi Óskarsson