Tímamót

 

Tímamót

Nú hækkar sól á lofti og enn á ný stöndum við á tímamótum, kveðjum gamla árið og heilsum hinu nýja. Við hver áramót er hefð fyrir því að horfa yfir farinn veg og læra af því sem vel gekk á liðnu ári og ekki síður af því sem miður fór.
Hið sama minnti hinn forni fræðari Pýþagóras lærisveina sína að gera á hverju kvöldi; að staldra við, líta yfir daginn og setja sér verkefni næturinnar. Við áramótin skjóta gjarnan upp í hugann stóru spurningarnar sem eru frjó heimspekinnar: Hver er ég? Hvað vil ég? Hvað þrái ég? Hverjar eru skyldur mínar? Þá er einnig hefð fyrir því að setja sér markmið til að stefna að á komandi ári.
   Í indverskri stjörnuspeki er reynt að svara þessum grundvallarspurningum fyrir hvern og einn og eins fyrir líðandi stund. Með dýrahringnum er vegferð sólarinnar skipt í tólf áfanga og hver áfangi tengist á einn eða annan hátt fjórum grunnspurningum sem varða skylduna, velgengnina, óskirnar og tenginguna inn á við (dharma, artha, kama og moskha). Þegar rýnt er í merkingu líðandi stundar er fyrst og fremst litið á það svæði dýrahringsins sem er að koma upp í austri og merkið sem þar er á himni skiptir meginmáli. Í vestrænni stjörnuspeki skiptir merkið sem sólin er í hins vegar meginmáli í tengslum við fæðingarkort.
   Í indverskri stjörnuspeki er lesið úr merkingu líðandi tímabila með því að skoða sérstaklega stjörnumerkið á því svæði dýrahringsins þar sem sólin er á vorjafndægri. Vorpunktur á himni hreyfist rólega eina hringferð um dýrahringinn á 25.772 árum. Ef þessari hringferð sólarinnar um dýrahringinn er skipt í tólf áfanga verður hver áfangi rétt um 2160 ár. Talan 216 var til forna tákn um hinn fullkomna hring. Við þekkjum töluna í Opinberunarbók Jóhannesar sem töluna 666; talan sex í þriðja veldi (6x6x6) er 216. Talan sex er tala fullkominnar sköpunar og er margfeldi af 2 og 3 (móður og föður). Talan 2160 var því notuð sem viðmið þó hún væri 12 árum umfram raungildið. Vorpunkturinn hreyfist um eina gráður á um 72 árum og um eina mínútu á 1,2 ári.
Menn hafa lengi deilt um hvernig best sé að skilgreina mörkin á milli stjörnumerkjanna og þá hvenær vorpunkturinn flyst á milli þeirra. Skoða má það í sögulegu samhengi en heimildir eru býsna ósamdóma, í sumum þeirra er upphaf Vatnsberaaldarinnar talið vera 1447 e.Kr en í öðrum 3621 e.Kr. Þetta ósamræmi er ekki sérlega hjálplegt.
   Ég tel nokkrar leiðir gerlegar til að skilgreina viðmiðunarpunkt sem skiptir dýrahringnum niður í 12 merki eða 360 gráður. Fyrir nokkrum árum fékk ég Þorstein Sæmundsson stjörnufræðing til að reikna nákvæmlega út upphaf Vatnsberaaldarinnar út frá nokkrum viðmiðunarpunktum. Einfaldasta leiðin er sú að miða við núverandi skilgreiningar á stjörnumerkjunum og þá fer vorpunkturinn í Vatnsbera u.þ.b. 2500 e.Kr.
   Við getum skilgreint svartholið í miðju Vetrarbrautarinnar sem núllpunktinn. Það er einn möguleiki og kannski sá rökréttasti. Ör Bogmannsins á fastahimninum bendir einmitt á þennan stað. Ef þessi punktur er notaður þá byrjar Vatnsberaöldin um 2226 e.Kr.
Fyrir þá sem skoða næturhimininn er í raun augljóst að láta Vetrabrautina skipta dýrahringnum í tvo hluta. Skurðpunktur Vetrarbratar og Dýrahrings verður þá annars vegar milli Nauts og Tvíbura og hins vegar milli Sporðdreka og Bogmanns. Með nútíma aðferðum er hægt að reikna nákvæmlega miðlínu Vetrabrautarinnar og skilgreina þannig tvo viðmiðunarpunkta. Ef þessi aðferð er viðhöfð þá var vorpunkturinn á mörkum Fiska og Vatnsberans árið 1998. Sennilegt er að þetta séu hin réttu tímamót og ef svo er erum við nú við upphaf Vatnsberaaldarinnar. Þetta er sá punktur dýrahringsins sem er næstur suðurpól Vetrabrautarinnar, og má kalla þennan punkt hafsbotninn og andstæðu fjallstoppinn.
Guðspekisinninn og stjörnuspekingurinn Dane Rudhyar segir í bók sinni An Astrological Mandala frá táknum sem byggðust á efni sem hafði verið miðlað um sérhverja gráðu dýrahringsins. Eftirfarandi texti og táknmynd tengist fyrstu gráðu Vatnsberans: Gamalt múrsteinshús sem notað var til trúboðs í Kaliforníu. Textann má útleggja á þennan veg: Áhrif allra göfugra verka vara lengur en líf einstaklingana. Dane lítur svo á að þessi táknmynd sé upphaf á ferli þar sem hugsjónum er gefið form. Af því má leiða að það sé verkefni okkar allra næstu 53 árin (búin 19 ár af 72 sem tilheyra fyrstu gráðu Vatnsberans) að leggja grunn að þeim hugsjónum og dyggðum sem við viljum rækta.
   Næstu 4320 ár eru tímabil Vatnsbera og Steingeitar en Satúrnus stjórnar báðum merkjunum. Hann er guð jarðar og Vatnsberinn er hús frumefnisins lofts en Steingeitin tilheyrir jörðinni. Satúrnus var hjá Rómverjum til forna guð kynslóðanna, auðlegðar, landbúnaðar og endurnýjunar. Þá var hann tengdur tímanum eins og gríski bróðir hans Chronus. Hjá Rómverjum var hann líka miðsvetrarguðinn Janus sem var tvíhöfða og horfði annað höfuðið yfir liðið ár og hitt fram á það næsta. Satúrnus er tengdur myrkrinu, tímanum og takmörkunum en líka því sem af því leiðir; grósku og vexti.
   Satúrnus ræður dimmasta tímabili ársins og svo dimmustu stóröldunum. Þetta er tímabil andlegrar vanþekkingar (Kali Yuga) sem Indverjar tala um þegar erfiðast er fyrir andlega nema að ná árangri. En aftur á móti er þetta tímabil andlegs vaxtar og leggur grunninn að nýrri andlegri opnun í þroskun einstaklingsins og mannkynsins.
   Fyrir um 6600 árum gekk vorpunkturinn inn í Nautsmerkið. Fyrir um 4500 árum gekk hann í Hrútsmerkið og fyrir um 2160 árum gekk hann í Fiskamerkið. Talið er að höfuðguð hvers tímabils hafi verið látinn taka upp táknmynd merkisins við vorpunktinn. Fiskurinn var aðaltákn kristninnar í upphafi og var svo fram eftir fyrstu öldum hennar. Fiskimennirnir lærisveinar Krists fengu nýtt hlutverk; þeir áttu að veiða menn í stað fiska. En nú er runninn upp tími nýrrar táknmyndar sem varðar leið inn á við í djúp hugans.
   Tímamót aldanna tveggja eru oft skilgreind sem tímabil mikilla breytinga og þá jafnframt tímabil nýrrar andlegrar vakningar. Fyrir rúmum 2000 árum komu fram á sviðið nýir andlegir straumar við botn Miðjarðarhafsins sem kalla má gnóstík og það sem síðar varð neoplatónismi. Í suðupotti margra menningarstrauma varð til það sem þá var kölluð Theosophia eða viskuskólinn sem leiddi sálina inn í hið tæra guðlega ástand. Kristnin var hluti þessarar nýju vakningar en eins og allar hreyfingar átti hún erfitt með að halda vöku sinni og er hún ekki lengur sá visku skóli sem áður var.
   Móðir félagsins, frú Helena Petrovna Blavatsky, talaði um nýja öld og nýjan þroskaáfanga í þróun mannkynsins. Blavatsky sjálf og óbeint í gegnum félagið opnaði dyr fyrir nýja andlega menningarstrauma frá austurlöndum inn í vestræna menningu. Fyrir áhrif félagsins hafa orðið til fjöldinn allur af nýjum félögum sem hafa þróað starfið enn frekar og margt er þegar orðið almenningseign. Þessi hreyfing hefur verið kölluð nýaldarhreyfingin. Þótt Lífspekifélagið sé lítið hefur það sennilega haft meiri áhrif á innflæði andlegra strauma inn í vestræna menninu en nokkurt annað félag.
En hvað táknar Vatnsberinn? Hann er guðinn í ánni; Tiberinus í ánni Tíber hjá Rómverjum, Hapi í ánni Níl hjá Eygyptum og þá sennilega ásinn Þjór í Þjórsá á Íslandi. Kannski er Vatnsberinn tilvísun til Sushumna sem er möndullinn í innri gerð mannsins og lykilinn að endurlausn hans. Hann er það sem esóterískt jóga fjallar um. Hugsanlega er Vatnsberinn einmitt þetta ljós í myrkrinu. Ljósið sem birtist þegar myrkrið er mest. Vatnsberinn heldur á keri sem er uppspretta árinnar. Þannig er lyndin og brunnurinn líka tengt þessu merki.
   Við höfum séð á undanfarinni öld skjótari framfarir í veraldlegum vísindum en nokkurn tíma áður. Vísindin byggjast á mælingum og skilgreiningum sem er einmitt grunneðli Satúrnusar. Það má vera að við lifum á tímum andlegrar vanþekkingar en þessir tímar eru líka tímar andlegrar vakningar. Dimmasti punkturinn er nú liðinn. Við vitum að ísöld leið undir lok fyrir um 13000 árum og nær öll byggð ból á jörðinni fóru undir 200 metra af sjó. Þá lauk síðustu gullöld andans (Satya Yuga) og nýr hringur í þróun mannsins hófst.
   Nú er aftur 13000 ár til næsta hápunkts gullaldar andans og nú er tími til að sá fræjunum sem þá munu ljóma sem dýrðleg tré. Þetta er fljótt að líða og kannski bara 108 líf þangað til...
Njótið ferðarinnar en munið ráð Pýþagórasar: Staldrið við, lærið af liðnum tímum og ákvarðið vaxtarverkefni komandi tíma.
Gleðilegt nýtt ár – 19. ár Vatnsberans!!

 

Haraldur Erlendsson