Heimilislaus Kodo - "The Zen Teaching of Homeless Kodo" - Í þýðingu Andra Fannars Ottóssonar

 

6. ​Að snúa aftur til sjálfsins

​Kodo Sawaki: Við getum ekki skipst á prumpi okkar á millli, er það nokkuð? Hvert og eitt okkar þarf að lifa sitt sjálf. Hver lítur betur út, hver er klárari: þú eða ég? Við þurfum ekki að bera okkur saman við aðra.

​Kosho Uchiyama: Sawaki Roshi varði öllu lífi sínu í þágu zazen. Hvað er þetta zazen sem hann stóð fyrir? Fyrr á tíðum sagði hann oft, „Zazen er sjálfið að sjálfa sjálfið“ eða „Að iðka zazen er að vera náin sjálfinu.“ Í sem fæstum orðum höfum við stöðugar áhyggjur í okkar daglega lífi af tengslum okkar við aðra, og við erum niðursokkin í samkeppni . Að iðka zazen er að láta af þessum samanburði og sitja bara, að vera sjálfið sem er aðeins sjálfið. Brátt mun tími lokaprófa og inntökuprófa ganga í garð. Sumir nemendur munu fremja sjálfsmorð vegna slæmra einkunna eða falls á þessum prófum. Það er harmleikur sem orsakast af menntakerfinu, hvar nemendum er kennt það eitt að keppa við aðra. Þeim er aldrei kennt að snúa aftur til sjálfsins, sem er mikilvægast af öllu. Hvort sem við sigrumst á öðrum eða erum sigruð, lifum við sjálfið sem er aðeins sjálfið. Það er engin leið að verða einhver annar. Við ættum því að snúa aftur til sjálfsins með ró í huga. Þetta er iðkun zazen, þar sem við sitjum og „látum af öllum tengslum, og setjum öll mál til hliðar“, eins og Fukanzazengi Dogens segir. Í Sutta Nipata segir Shakyamuni Búdda. „Gerðu sjálfa þig að skjóli, gakktu um heiminn, og vertu laus úr viðjum alls.“ Í Genjokoan skrifaði Dogen Zenji, „Að stúdera búddaleiðina er að stúdera sjálfið.“ Láttu ekki teyma þig hingað og þangað í samanburði við aðra og komdu þér fyrir í sjálfinu í sannri merkingu þess. Búddadharma veitir okkur hugarró með þessum hætti. Og þetta er hreinasta zazen iðkunin.

Kodo Sawaki: Sittu óhagganlega á þeim stað þar sem það að vera meiri eða minni en aðrir skiptir ekki máli.

Shohaku Okumura: Þegar Uchiyama Roshi skrifaði þessa grein 1966 var ég menntaskólanemandi og hreifst af athugasemdum hans um nám í Japan. Ég var ekki ánægður í skólanum. Námið var mjög samkeppnismiðað. Mér var kennt af foreldrum mínum og kennurum að leggja hart að mér við lærdóminn til þess að komast inn í virtan háskóla. Þegar ég spurði hvers vegna var svar þeirra eftirfarandi: svo ég gæti fengið gott starf, komist hærra í samfélagsstiganum, og þénað vel. Fyrir mér virtist japanska samfélagið í heild sinni vera eins og risastór peningavél og hlutverki skólans að framleiða hlutina í þessa vél. Ef ég yrði góður og nothæfur hlutur myndi líf mitt einkennast af velgengni og hamingju. Að öðrum kosti færi líf mitt í vaskinn. Ég sá engan tilgang í slíku lífi. Ég vildi annars konar líf. Sawaki Roshi og Uchiyama Roshi virtust skilja efasemdir mínar um skólakerfið. Ég er ævinlega þakklátur fyrir að hafa kynnst þeirra lífsstíl og orðið nemandi þeirra. Næstum fimmtíu árum síðar er Japan orðið eitt ríkasta land í heimi, en meira en þrjátíu þúsund Japanir fremja sjálfsmorð ár hvert. Ég er sannfærður um að kerfið sem krefst þess að ungt fólk leggi hart að sér, keppist við, og verði ríkt hafi ekki gert Japani hamingjusama þegar til lengri tíma er litið. Óhófleg keppni er jafn óheilnæm fyrir siguvegara og þá sem lúta í lægra haldi. Þeir sem tapa þjást af minnimáttarkennd, en sigurvegarar verða einnig fyrir óheilbrigðum áhrifum, eins og hroka sem kemur í veg fyrir að þeir geti unnið í sátt og samlyndi með öðrum. Og þegar þeir hitta loks fólk sem er yfir þeim sett komast þeir ekki hjá því að finna til minnimáttarkenndar. Ég vonast til þess að skólinn geti orðið að stað þar sem ungt fólk getur nært lífskraft sinn á heilbrigðan hátt, sem gerir þeim kleift að lifa á jafnréttisgrundvelli með öðrum.        Sjá í heild sinni hér: http://www.zen.is/heimilislaus-kodo.html