Yoga og mystísk fræði - Brot úr viðtali við Sigvalda Hjálmarsson

Yoga og mystísk fræði: Ég er einfaldlega fæddur með þessum ósköpum– rætt við Sigvalda Hjálmarsson rithöfund um yoga og mystísk fræði

 

Yoga. Zen-Búddhismi. Tantra. Allar hillur eru þéttskipaðar bókum um mystísk fræði, hnausþykkir doðrantar, heildarútgáfur í mörgum bindum og aragrúi af einstökum bókum. Þarna eru yogabækur, bækur um alkemíu, töfra og hugleiðingu, en blaðsíðurnar skipta sjálfsagt tugum þúsunda. Sigvaldi bendir mér á feiknamikið ritsafn, sem samanstendur af um tuttugu hnausþykkum bindum.

 Púrönur

Vestrænir menn hafa ekki kynnt sér nema brot af því sem skrifað hefur verið á Indlandi. Þetta er til að mynda heildarútgáfa af Púrönunum sem á að verða 50 bindi, en aðeins 21 er komið út. Það eru til ókjör af óprentuðum handritum þar í landi – yfirleitt eru þau rituð á pálmablöð og ill-aðgengileg, því leturgerðirnar eru ótal margar. Mest af þessu eru trúarrit og hugleiðingar um andleg mál, rituð á ýmsum tungum, sem flestar eru þó runnar af einni rót, sanskrít.

 

 

– Er þetta þá nokkuð annað en trúarvella og gamlar goðsagnir?
Ekki í þeim skilningi sem þú leggur í orðin, en auðvitað er trúarlegt ívaf í flestum þessara bóka. Þessi rit koma ókunnugum fyrir sjónir sem goðsögur og ekki annað, þótt þau séu meira. Það gildir nefnilega að nokkru leyti um Púrönurnar og alveg sérstaklega um tantra-fræðin að maður verður að kunna skil á míþólógískum viðhorfum höfundanna til að skilja hvað þeir eru að fara. Þessar bækur eru sumsé skrifaðar á eins konar dulmáli, og til þess að fá aðgang að efni þeirra verður maður að hafa ákveðna lykla; hafirðu þessa lykla sérðu efni þeirra alveg í nýju ljósi. Það hefur engin almenn stúdía verið gerð á þessum bókmenntum hér á Vesturlöndum og þeim verið lítill gaumur gefinn.

 Chitta bhavana

En hvers vegna eru höfundarnir að læðupokast með efni bókanna á þennan hátt – hvers vegna tjá þeir ekki meiningu sína skýrt og skilmerkilega?
Þeir hafa gjarnan viljað dylja sumt af þessu, það er ekki ætlað hverjum sem er. Þess vegna er ómögulegt að stúdera tantrabókmenntir nema vera vígður inn á æðra stig yoga-iðkunar. Efni þessara bóka varðar sálarlíf mannsins og á ekki erindi til annarra en þeirra sem stunda hugrækt í fullri alvöru og hafa náð tilteknum árangri. Sumt í þessum bókum er þó almennara og hægt að skilja án þess að þekkja nokkuð að ráði til yoga-iðkana.

 

 – Hvað er yoga í stuttu máli?
Yoga er jafnan aðgreint í þrjú stig og ég get lýst hinum tveim fyrstu í örstuttu máli. Það má segja að aðeins hið fyrsta þessara stiga sé þekkt á Vesturlöndum, og getum við nefnt það hugrækt.

Á sanskrít er þetta fyrsta stig yoga nefnt chitta bhavana. Í upphafi hinnar fornu yogabókar, sem jafnan kallast Yogasútrur Patanjalis, segir um þetta fyrsta stig eitthvað á þessa leið: "Yoga er það að ná valdi yfir myndun hugsana í huganum, og þegar því valdi er náð verður maðurinn var við sjálfan sig eins og hann er." Þetta er framkvæmt með æfingum með athyglina.

 Máttar-yoga
Það er útbreiddur misskilningur að árangur í æfingum sé sama og andlegur þroski. Einhver gæti verið búinn að fást við æfingar sem þessar áratugum saman, en það þarf ekki að þýða að hann hafi meiri andlegan þroska en sá sem aldrei hefur iðkað hugrækt. Fólki gengur afar misjafnlega að ná tökum á þessum æfingum, en það segir ekkert um andlegan þroska þess – sumir detta strax inn í þetta, en aðrir eru árum saman að ná tökum á því og gengur svo miklu betur þegar frammí sækir. Nú, þegar maður hefur náð þessu valdi – hvort og hvernig hugsanir myndast í huga manns, þá er til í dæminu að hefja annað stig yoga sem kallað er ýmsum nöfnum.

Algengast mun þó vera að kalla þetta annað stig yoga sakta-yoga, sem þýðir máttar-yoga, eða jnana-yoga, sem þýðir visku-yoga. Þetta annað yoga-stig er dulið – þær æfingar sem iðkaðar eru fær enginn að nálgast nema hann sé búinn að fara alveg í gegnum fyrsta stigið, og það er einmitt þetta annað stig yoga sem m.a. er verið að útskýra í Tantra-bókunum. Með þessum æfingum verða róttækar breytingar á sálrænni gerð mannsins, og þær er ekki óhætt að hafa um hönd fyrr en eftir hæfilegan undirbúning. Slík iðkun stefnir að viðvarandi hugljómun: sahaja-nir-vikalpa-samadhi.

 Ferð um framandi land
– En er þetta nokkuð annað en vitleysa og hjátrú? Hvernig getur maður verið viss um að þetta skili árangri ?

Þetta er ágæt spurning, því það getur maður einfaldlega ekki vitað. Yoga-iðkun er eins og ferð um framandi land, sem maður hefur aldrei fyrr augum litið og vegvísarnir eru ekki margir. Það er þess vegna sem yogar eða yoga-kennarar . . .

  

Viðtalið birtist í heild í rafbókinni Þættir um dulræn efni sjá Rafbækur & rafrit

 

 

 

Viðtal: Bragi Óskarsson  

Athugasemdir

[josira, 16.10.2009 kl. 00:24]

Spennandi lesning...takk fyrir mig